Mag je je overleden vader humoristisch, maar ook erg manipulatief noemen? Of je overleden moeder zorgzaam, maar soms verdomd vervelend? Deze vragen zag ik vanmorgen in een artikel voorbijkomen met als thema ‘over de doden niets dan goeds?’
‘Het is ongelooflijk belangrijk dat we de doden niet in halfgoden veranderen’, vertelt een hospice-priester in dit interview, omdat de nabestaanden dan geen kans hebben om naar hun voorbeeld te leven. ‘Als de doden alleen in puur positieve bewoordingen worden genoemd, kunnen ze als idealen of rolmodellen gelden, maar we kunnen geen relatie met hen hebben. We kunnen alleen relaties hebben met echte mensen die schaduwkanten hebben. Want zo zijn wij mensen. Niemand van ons is heilig’, aldus Ole Raakjær.
Vervolgens zag ik onderstaande vragenlijst (met mooie antwoorden) bij Vief. Met Allerheiligen heb ik niets. Met Allerzielen overigens ook niet (daar schreef ik eerder DIT over); ik draag ‘mijn’ overledenen in mijn hart en op onverwachte momenten vragen ze om aandacht 😉 Maar toch… ik ben gaan nadenken vandaag. Over mijn eigen einde, en hier zijn mijn antwoorden.
1. Wil je begraven worden of gecremeerd?
Gecremeerd. Hoewel het idee van ‘mijn stoffelijke resten teruggeven aan de natuur’ me ergens wel aanspreekt, moet ik er toch niet aan denken in de kouwe aarde langzaam door wormen te worden verwerkt. Geef mij maar een warm vuur dus… nog één keer vlammen, en dan mag de as ergens aan en in de natuur terug worden gegeven.
2. Als je kiest om begraven te worden, hoe ziet je kist eruit? Als je kiest om gecremeerd te worden, waar mag je as naartoe?
Ook als je gecremeerd wordt, moet er iets om je stoffelijke overschot heen. In mijn geval geen kist (ik heb kistclaustrofobie overgehouden aan het boek Het Gouden Ei, waar later de film Spoorloos op is gebaseerd) , maar graag een lijkwade van linnen. En omdat dit wat lastig dragen is, een wilgentenen schaal als ‘baar’.
Waar mijn as naartoe mag, is aan mijn nabestaanden. Zij zullen de plek moeten kiezen waar zij een fijn gevoel over hebben. En dat geldt overigens bij al mijn ‘wensen’: ik wens vooral dat mijn nabestaanden afscheid van mij nemen op een manier waarmee ZIJ verder kunnen.
3. Welk liedje mogen ze afspelen op je begrafenis?
Uit de Misa Criolla van Mercedes Sosa ‘La peregrinacion’. Of de hele misa. Dan hoeft er verder ook niets meer gezegd te worden. Ik kan hier niet naar luisteren zonder emotie, zonder tranen. Het is een mis dus, en blijkbaar zitten er toch nog ergens residuen van katholieke genen van voorouders in mijn lijf.
4. Wil je een herdenking in een kerk of in een andere setting?
Geen kerk. Want dát hebben mijn (van oorsprong dus katholieke) ouders me wel heel bewust met de paplepel ingegoten: het is een verrot instituut. Er mag afscheid van mij worden genomen in wat voor mij ‘heilig’, of ‘de kathedraal’ is: in de natuur. Dáár vind ik wat anderen in een kerk vinden: rust, sereniteit, stilte, verwondering, ontzag 💚
5. Wat wil je dat ze over je zeggen tijdens de herdenking?
De waarheid. En dus, zoals ik dit blog ook begon, NIET ‘niets dan goeds’… 😉 Maar ik hoop oprecht dat ‘ze’ – wie dat ook zijn – mij als een eerlijk en integer mens zullen herinneren, van niet alleen woorden, maar ook congruente daden. En dat ik door mijn daden een inspiratie ben geweest.
6. Wat zou je zelf willen zeggen, mocht je kunnen?
Uhm… daar heb ik al een volgend blog min of meer over klaar staan. Met daarin onder meer de volgende tekst:
Living a life that matters doesn’t happen by accident.
It’s not a matter of circumstance,
but of choice.
Choose to live a live that matters.
Dát zou ik aan iedereen willen meegeven (en dat doe ik bij deze dan maar alvast 🙂 )
7. Heb je een testament?
Ja.
8. Mocht je een gedenksteen willen plaatsen, wat mocht er dan opstaan?
Dat zou ik nooit willen, alhoewel ik goed begrijp dat veel mensen behoefte hebben aan een ‘plek om naartoe te gaan’. Ik zal mijn nabestaanden aanmoedigen mij te gedenken op plaatsen en momenten zoals die zich aandienen. In een gesprek, waarin ineens een herinnering aan mij naar boven borrelt. Tijdens een wandeling aan het strand, als zij het gevoel hebben dat ik nabij ben. Thuis, waar wellicht een foto van mij hangt. Met misschien mijn credo eronder: ‘Ik heb het nog nooit gedaan, dus ik denk dat ik het wel kan’.
9. Hoe ziet de koffietafel eruit?
Na een wandeling of een bijeenkomst in de natuur hoop ik dat mijn naasten samenkomen in mijn (gele) huis. Dat daar het vuur in de kachel wordt opgestookt (ik weet op een of andere manier zeker dat ik niet in de zomer sterf) en dat men samen geniet van een kopje thee uit eigen tuin met een zelf gebakken kruidig broodje met lekkere smeersels. Geen koffie dus.
10. Ben je bang voor de dood?
Nee. Ik heb het nog nooit gedaan, dus ik denk dat ik het wel kan.
De laatste vraag: 😁
In jouw kathedraal voor de uitvaart kan ik me ook wel vinden.
LikeGeliked door 1 persoon
Jawel hè? Mooier wordt het soms niet gemaakt 😉
LikeGeliked door 1 persoon
Een heel wijs einde! 😃
LikeGeliked door 1 persoon
En niet alleen voor het einde… toch? 😉
LikeGeliked door 1 persoon
Geweldig mooi! Helemaal mee eens.
Blijf hier nog maar heel lang.
Yvonne
LikeGeliked door 1 persoon
Dank je wel Yvonne! En dat laatste ben ik wel van plan hoor 🙂
LikeLike
Mooi!! Fijn om jouw antwoorden te lezen.
LikeGeliked door 1 persoon
Dank je 😊
LikeLike
Deze tag kwam vandaag vaak voorbij in de logjes. Ook ik heb er even over nagedacht, en je zet me op het juiste spoor met “Spoorloos”, die film bedoelde ik dus als ik schreef over mijn claustrofobie bij de gedachte alleen al aan een kist.
De woorden van Pipi Langkous zijn heel erg waar, behalve bij het sterven, waar ik oeverloos bang voor ben. Maar dat ik het zal kunnen is wel een feit, ooit bewijs ik het 🙂
LikeGeliked door 1 persoon
Dát is de spirit, Lieve 😉 Ja, we gaan het ooit allemaal kunnen. En ik ga nu gauw jouw logje lezen! ❤
LikeGeliked door 1 persoon
Mooi credo.
LikeGeliked door 1 persoon
Ik ben een groot fan van Pippi Langkous 😉
LikeLike
Moeilijke hoor, dat “choose to live a life that matters”. Hoe weet je wat “matters” he ? 😉
LikeGeliked door 1 persoon
Elke keer als je ‘dank je’ hoort? Voor woorden of daden die een ander verder helpen? Het kan heel simpel zijn (denk ik, vind ik) 😉
LikeLike
Wat een mooie antwoorden staan er tussen. Kan mij er wel in vinden 🙂 Maar hopelijk blijft het jou en je dierbaren nog lang bespaard.
LikeGeliked door 1 persoon
Dat hoop ik ook Deborah 🙂 ik teken toch voor nog minstens 20 jaar. Honderd worden hoeft nu ook weer niet…
LikeGeliked door 1 persoon
Mooi om te lezen. Vroegah hadden we met mijn ouders minstens eenmaal per jaar een gesprek over hoe onze begrafenis eruit zou zien, meestal na een paar wijntjes. Het werd zo gezellig dat we bijna uitkeken naar de dag zelf, haha. Mijn opa wordt overigens ook liefdevol herinnerd als ‘die ouwe met zijn teringstreken’.
LikeGeliked door 1 persoon
Haha… gewoon zeggen zoals het is of was. En niks mis met gezellig onder het genot van een wijntje over dit soort onderwerpen kletsen. Niks taboe, niks zwaar. Gewoon: dood gaan we allemaal een keer en dan kun je ook maar beter met elkaar besproken hebben wat je wel en wat je ook per se niet zou willen dan… En: op deze manier ter sprake brengen maakt de uiteindelijke uitvaart dan denk ik ook wat ‘lichter’ ❤
LikeGeliked door 1 persoon
Ja precies! Mijn oma’s laatste woorden waren ook ‘nou, een mooie dag om dood te gaan’ toen haar schoonzus vertelde dat ze morgen 88 zou worden. De dag erna overleed ze. Lekker nuchter tot de laatste snik.
LikeGeliked door 1 persoon
Heerlijk 😍
LikeGeliked door 1 persoon
……..”4. Wil je een herdenking in een kerk of in een andere setting?
Geen kerk. Want dát hebben mijn (van oorsprong dus katholieke) ouders me wel heel bewust met de paplepel ingegoten: het is een verrot instituut. Er mag afscheid van mij worden genomen in wat voor mij ‘heilig’, of ‘de kathedraal’ is: in de natuur. Dáár vind ik wat anderen in een kerk vinden: rust, sereniteit, stilte, verwondering, ontzag”……..
Anuscka:
Gooi je nu het Christendom weg n.a.v. nare geschiedenissen in de kerk? Dat is pas ècht zonde. (In mijn ogen) Of zoek je het geheel en al in moeder natuur?
LikeLike
Ha Hans, ik gooi niet het hele christendom weg hoor, maar het instituut ‘kerk’ zegt me niets. Ik ben niet gelovig opgevoed door mijn van oorsprong katholieke ouders. Na het overlijden van mijn (zeer gelovige) schoonmoeder heb ik alsnog pogingen gedaan dat geloof, háár geloof, te begrijpen – en dat is me niet gelukt. In die zin dat ik in een God in de Hemel geloof. Maar ik geloof wel in ‘scheppende kracht’, en die vind ik in mensen zoals jij en ik, en ja: in de natuur 🙂
LikeLike
Poeh….. voor mij ergens een geruststelling 🙂 Ik vind het jammer wanneer mensen een aversie hebben hiertegen. Er schuilt zoveel moois (ook) in, evenals nare geschiedenissen. Het is een beetje het doorprikken van menselijk falen, het massaal misbruiken van die goedgelovigheid in het verleden bijvoorbeeld. Erg en niet bevorderlijk voor ‘het instituut kerk’. Toch pleit ik hier voor de Kerk, want het is een tamelijk gedegen organisatie, iets wat we juist goed kunnen gebruiken in deze (van los zand aan elkaar hangende) huidige samenleving. Verdeling heerst erg momenteel.
Ik mag je graag, Anuscka…… vandaar even mijn visie uiteengezet. (Ik heb e.e.a. onderzocht en bevonden.)
😉 😉
LikeGeliked door 1 persoon
Maja….tis en blijft persoonlijk. Ondanks die wetenschap bovenstaand welgemeend bericht. 😐
LikeGeliked door 1 persoon
Waarvoor welgemeende dank!
LikeLike
Dank je wel Hans voor deze uiteenzetting, en je (andere) warme woorden. Ik ga ervan blozen 😊
LikeLike