Categorie: Vakantie in Denemarken

Dit is het zesde ‘oude’ blog dat ik hier herplaats. Een paar weken ‘minde-mandag’, een soort ‘throwback thursday’, maar dan op z’n Deens: Herinneringen-Maandag. Oorspronkelijke datum van plaatsing: 8 februari 2013.

Pastels zijn niet m’n favoriete kleuren, maar hier, nu… zou ik willen dat ik een begenadigd kunstschilder was. Noord-Jutland in de winter kleurt ijsblauw, roze, zachtwit, groengrijs. Op heldere dagen, bij zonsopkomst of –ondergang, komen er goud, violet en zachtoranje en -geel bij. De enige variatie op de grauwe dagen zijn de tinten grijs. Kon ik het maar vastleggen.

Het is het derde achtereenvolgende jaar dat Denemarken onze wintervakantiebestemming is. Denemarken? Wat heb je daar nou toch te zoeken? En helemaal deze tijd van het jaar? Ik hoor het vaak. Als je sneeuw wilt, waarom dan niet Oostenrijk of Zwitserland? En waarom niet naar de zon?
Ik vind Denemarken een prettig land, Denen prettige mensen en Deens een prettige taal.
Uhmmmm…. dat laatste kan ik van de streektaal die wordt gesproken op de plek waar we wonen nog steeds niet zeggen…
’t Is bijna Nederlands, maar dan met de klemtóón net even anders. Het jaar dat ik in Amerika woonde was een Deense mijn beste vriendin. In het begin, toen we beiden nog niet zo gesmeerd met het Amerikaans overweg konden en we soms niet op het Engelse woord konden komen, vroegen we elkaar: wat is het dan in het Nederlands, Deens? Vaak klonk het gezochte woord in onze moedertalen dan hetzelfde.

Maar ik dwaal af. Dat gaat ook makkelijk in dit land, in dit landschap. Het heeft flink gesneeuwd, alles is wit. Akkers gaan naadloos over in kwelder, in fjord, in lucht. Vanaf ons huis in de bossen moeten we twee dammen over naar de dichtstbijzijnde stad voor de uitgebreide boodschappen. Op de kaart zien we aan beide kanten van de kaarsrechte weg blauw: fjordwater. In de praktijk volgen we een karrespoor in een weidse, witte wereld.
Als we richting noorden rijden, maakt de fjordenvlakte plaats voor glooiende witte heuvels, waar de gele stompjes van de maisstengels eindeloos doorheen stoppelen. In de duinen pluimt het bruine riet op dezelfde wijze af en toe door het dikke sneeuwdek heen. Het strand is wit, net als de schuimkoppen op de grijze golven. We zijn drie felgekleurde stippen (rood, paars en zwart) in de eindeloze witte weidsheid.

Af en toe onderbreekt een groepje kale, scheefgewaaide bomen, met daaronder een boerenbedrijf, de nooit saaie eentonigheid. De rust en de ruimte hebben echter een keerzijde. Er staan schrikbarend veel boerderijen te koop hier. Til salg. Vaak slecht onderhouden, een enorme zooi op het erf, waar je enkel mannen ziet rondscharrelen. Taaie Vikingen, blootshoofds en met rooie, knoestige kolenschoppen van handen. Hier gaat het werk gewoon door, ondanks de winter, de economische malaise. Hier is de romantiek ver te zoeken.

Hier is de afgelopen jaren weinig in veranderd

Het is een leeg land. En dat is juist wat ik zoek, zeker aan het begin van een nieuw jaar, als dat ook nog leeg is. Ruimte. Geen verschil tussen boven en onder. Tussen de weg, en wat zich er naast bevindt. Wit als een lege bladzijde, schoon linnen. Klaar voor de kleur die ik er zelf aan wil geven, de woorden die als vanzelf verschijnen. Ruimte voor inspiratie.

En DAAROM wonen we nu hier dus 💙 Al hebben we sindsdien nooit meer zo’n winter meegemaakt. Zijn de winters tegenwoordig verlengstukken van de herfst, met wind, regen, nog meer wind, en nog meer regen. Zijn de dagen waterkoud en vaalgrijs, en verlang ik af en toe terug naar déze winter, met zijn eindeloze witheid, bijtende koude en winterse pasteltinten…

Dit is het vijfde ‘oude’ blog dat ik hier herplaats. Vanaf nu een paar weken ‘minde-mandag’, een soort ‘throwback thursday’, maar dan op z’n Deens. Herinneringen-Maandag. Met in het blauw weer wat actuele kanttekeningen. Oorspronkelijke datum van plaatsing: 7 februari 2013.

Op het dak net naast de schoorsteen van de kachel staat een fiere penis van ijs. Groeit hier kookdamp, ontstaat hier het toppunt van condens? Kreunen en steunen de afzuigkap en de wasdroger daarom zo? Maakt niet uit. Het inspireert me om van de mooiste ijspegels die aan de dakgoot hangen een stalagmietenbos te bouwen op de reling van ons terras. De zon kan er net bij als hij boven de besneeuwde boomtoppen uitkomt.
NB: ik ben ook wel ‘sparsam’, zie ik nu: de muts, de sjaal en de jas heb ik nog steeds. De eerste twee draag ik in de winter dagelijks, de paarse jas zit in de zak ‘reserve’ op de hems

’s Avonds zorgt het vuur in de kachel voor een surrealitische weerspiegeling. Vanuit de kamer gezien staat het ijsbos precies boven de vlammen. Onderweg hebben we een paar zakken hout bij een boerderij meegenomen. Buiten op het houthok staat de prijs per zak, naast de voorraad hout een geldkistje waar je je bijdrage in kunt stoppen.
NB: dit is nog steeds zo, al zit het geldkistje inmiddels wel vastgeschroefd en hebben sommige mensen die iets in een stalletje langs de weg verkopen een (al dan niet neppe) camera erin hangen
De halfwatt-spaarlampen hebben we vervangen door oude 60-Watt gloeilampen, die we vonden in een verborgen doos, en bij het boodschappen doen heb ook ik maar meteen voor een paar weken waxinelichtjes ingeslagen. Er is nu licht als we dat nodig hebben, en romantiek voor de andere momenten. Nu nog op zoek naar dat waanzinnig zachte elandvelletje dat we vorig jaar in de winkel hebben laten liggen.
NB: inmiddels zijn we wel gewend aan spaarzaam licht. 60 Watt ‘verstoken’ we al heel lang niet meer; onze LED-lampjes variëren van 1,5 tot 4 Watt. Op het elandvelletje heb ik lang gevlast, maar dat was vanaf het begin een ‘no-go’ voor Jacob. Een schapenvacht in huis kan nog nét…
De eetkamertafel heb ik een kwart slag gedraaid, zodat we bij het ontbijt zicht hebben op het ijspegelbos. Overtollige stoelen in een boventallige slaapkamer gezet. De nieuwe muziekdoos werkt nu naar behoren, en af en toe wisselen we de cello- of pianoklanken die uit de boxen komen af met live harp- en fluitmuziek.
NB: dat doen we nog steeds, soms. De didgeridoo, dwarsfluit en enkele blokfluiten kregen vóór onze verhuizing een nieuwe eigenaar, maar Jacobs altblokfluit, de duduk, de shakuhachi en de mondharmonica liggen nog voor de grijp hier, naast mijn harp en sinds kort ook de handpan 🙂 We spelen overigens niet samen, want mijn harp is gestemd op 432 Hz
De afzuigkap functioneert op stand 3 stiller dan op stand 1. De wasdroogmachine blijkt niet volautomatisch te werken; hij kent het hele alfabet, maar je moet hem wel voorzeggen. Na het wassen moet de knop handmatig op spoelen, vervolgens op centrifugeren en ten slotte op drogen. De was komt er nu zacht, warm en vooral droog uit. ’s Avonds na het eten doen we gezellig samen de afwas in een klein teiltje, dat we na gebruik in de WC leegkieperen. Wordt die ook meteen dagelijks gesopt.
NB: ook dit doen we nog steeds!
Ik ben tevreden. Ik heb niks meer te klagen. Dit huis heeft me duidelijk gemaakt dat ik vooral sparsam met kritiek wil zijn. Sparsam is gezellig, het glas halfvol in plaats van halfleeg. En genieten.

Dit is het vierde ‘oude’ blog dat ik hier herplaats. Vanaf nu een paar weken ‘minde-mandag’, een soort ‘throwback thursday’, maar dan op z’n Deens. Herinneringen-Maandag. Oorspronkelijke datum van plaatsing: 6 februari 2013.

’t Is een rothuis. Het begint natuurlijk al meteen verkeerd met de welkomstboodschap in de vorm van een dooie muis, die we bij aankomst in de WC-pot aantreffen. De toon is gezet. Dit komt niet meer goed. Hoe lekker warm het ook is door de loeiende heteluchtkachels.
De eerste avond in een vakantiehuis voel ik me altijd als een kat die zich aan een schoolbord probeert vast te klampen. En als er dan ook nog van alles niet klopt, dan glij ik snel richting het richeltje waar de wisser ligt. De verlichting in het huis is minimaal. ‘Sparsam hus’ stond er in de advertentie, maar dat dit betekent dat je ’s avonds bijna op de tast moet koken en vervolgens ook eten had ik niet verwacht.
Het huis is zo efficiënt ingericht dat ik aan de indeling niks kan veranderen – meestal een van de eerste dingen die ik de volgende dag doe. Zo wordt het vreemde huis een beetje eigen als ik wat kan schuiven met meubels, maar dat zit er hier niet in. Elke vierkante centimeter is doordacht benut.
Gelukkig hebben we onze muziekbibliotheek mee. Dit jaar op een nieuw systeem, en Jacob wil deze vakantie onder meer orde in de bibliotheek aanbrengen. Op het moment dat alle stekkers zitten waar ze horen en we dan in ieder geval een lekker muziekje kunnen aanzetten, klinkt er een zielig, blikkerig geluidje. Dat helpt ook niet echt de juiste sfeer te creëren.
Dan blijkt dat de gootsteen chronisch verstopt zit. Handen wassen, groenten wassen, even iets afspoelen onder de kraan: beter van niet, want het water siepelt tergend langzaam – zo vermoed ik – langs een muis die ergens in de afvoerpijp vast zit. Ik zet de pan op de kookplaat, zet de afzuigkap aan en krijg een rolberoerte. Het ding klinkt als een straaljager die zich klaarmaakt voor vertrek, waarbij alle bordjes in de kast als een enthousiast publiek staan te klappen.
Na het eten zetten we alle vaat dan maar vet van de olijfolie in de afwasmachine. De eerste afwas komt er na tweeëneenhalf uur glanzend uit. Glanzend van de olie… Het klepje dat op het kritieke moment in het afwasproces het blokje poeder-met-powerball moet loslaten in de machine, heeft dienst geweigerd en zijn eigen plan getrokken. Er ligt een zielig blauw-drabje-met-rode-stip op de bodem. Zo voel ik me nu ook.
Als ik na nog een keer spoelen het bestek opberg, maakt de bovenste keukenla mij duidelijk dat deze met respect behandeld wenst te worden. Schuif je hem iets te hard dicht, dan glijdt-ie net zo hard weer open. Zodat je, als je je kont keert, het risico loopt op een blauwe plek op je heup. Waarna de neiging natuurlijk nog groter wordt die la hard dicht te smijten, maar inmiddels weet je: niet doen, de la slaat terug. Tot tien tellen, diep ademhalen, en rustig maar vastberaden de la daar krijgen waar je hem hebben wilt: dicht.
Als we na enkele dagen ons eerste wasje willen draaien, draai ik ook door. Enig gepuzzel leert me dat dit apparaat kan wassen èn drogen. Bijzonder. Er zit een temperatuurknop op, een tijd knop en een knop met het hele alfabet. Elke letter betekent iets, en niet alles is even begrijpelijk. Vittvät is witte was, dat snap ik. Kort centrifugering en trökning zijn ook voor weinig misverstanden vatbaar. Maar bij sköljning skonsam houdt mijn kennis van het Deens op.
NB: tóen wist ik nog niet dat dit géén Deens is, maar Zweeds
Ik draai en druk aan wat knoppen en de machine komt tot leven. Zo’n anderhalf uur later stopt-ie. In de veronderstelling dat ik een 40-graden-gekleurde-was-programma heb gekozen, die nu klaar is om gedroogd te worden, zet ik de alfabetknop op trökning en de tijd knop zekerheidshalve maar op een uur.
Een uur later is het wasgoed schoon, heet en … nog zeiknat. Ik heb het helemaal gehad. Rothuis!

Dit is het derde ‘oude’ blog dat ik hier herplaats. Vanaf nu een paar weken ‘minde-mandag’, een soort ‘throwback thursday’, maar dan op z’n Deens. Herinneringen-Maandag. Oorspronkelijke datum van plaatsing: 5 februari 2013.

Onze navigatie-Truus lijkt nu definitief de geest te hebben gegeven, dus IK mag weer aan het werk. Lekker ouderwets met papieren kaarten op schoot. Dat betekent wel iets minder dromend naar buiten kijken en genieten van het glooiende Deense landschap. Ik moet plaatsnaamborden en wegnummers in de gaten houden. ’t Is weer even wennen, maar het heeft ook wel wat.
Naarmate we noordelijker komen, sluipt de sneeuw stiekem ons blikveld binnen. Mooi! Met het dunne laagje in Duitsland dat snel was verdwenen verwaaide ook onze hoop op een witte wintervakantie. Maar zie, waar Truus ons in de steek laat, werken de weergoden mee.
Het is vier uur in de middag en het begint al te schemeren. De Limfjord ligt er lichtgrijs bij, onder een muisgrijze hemel. Okergeel en donkerbruin riet doorbreken de eentonigheid af en toe. Je zou het bijna saai kunnen noemen als het niet zo mooi was. Twintig tinten grijskoud.

Te koud om ergens in de bosjes mijn broek te laten zakken. Ik moet nodig plassen, maar ik zal het op moeten houden tot we bij ons vakantiehuis zijn. En als het goed is duurt dat niet lang meer. De route naar het sleuteladres is duidelijk beschreven. Het is nog net licht genoeg om straatnaamborden en huisnummers van de boerderijen te zien. Vanaf daar is het nog zo’n twintig minuten naar ons eigen huis. Zo lang kan ik het nog wel ophouden.
Het wordt nu snel donker en we raken de weg kwijt. We zouden zuidwaarts moeten rijden, maar gaan naar het westen. Shit! Dan toch maar met de billen bloot boven de sneeuw? Met gespannen sluit- en kaakspieren zit ik zwijgend de goede en vooral kortste weg naar ons huis te visualiseren. Jacob rijdt ontspannen door in het duister en ziet zelfs nog de schoonheid van een (inderdaad: prachtig) verlicht, glas-in-loodraam in een typisch wit Deens kerkje. Ik wil vooral plassen.
En dan, eindelijk, komen we in een bos met vakantiehuisjes. Als we proberen in het donker een aanwijzing te vinden, loopt er ineens doodkalm een hert de weg over. Het lijkt wel een spookverschijning: zo is-ie er, zo is-ie verdwenen. Aan het eind van deze bosweg gekomen blijkt dat dit het pad is waar ons huis zich moet bevinden, dus we maken rechtsomkeert.
Vanaf deze kant zien we nu ook de huisnummers en na een paar minuten kan ik de voordeur van ons verblijf voor de komende weken openen. Even zoeken naar lichtknoppen, vervolgens op de gok de gang in waar zich – hoera! – inderdaad de WC bevindt. Ik doe de deksel omhoog. Er drijft een dooie, grijze muis in de pot.

Dit is het tweede ‘oude’ blog dat ik hier herplaats. Vanaf nu een paar weken ‘minde-mandag’, een soort ‘throwback thursday’, maar dan op z’n Deens. Herinneringen-Maandag, met in blauw wat actuele aantekeningen. Oorspronkelijke datum van plaatsing: 4 februari 2013.

Het is koud, stil en bijna donker als we aankomen bij het hotel. Af en toe dwarrelt er een spikkel sneeuw voorbij. Binnen brandt alleen de noodverlichting. Hoe kan dit nu? We hadden toch gereserveerd? We lopen vanaf het landweggetje waar we de auto hebben geparkeerd toch maar even naar de voordeur, wie weet. Helaas, hij gaat niet open. Er hangt wel een A-viertje op het raam: we zijn er niet, bel even.
Het is het derde jaar dat we hier zijn, op weg naar eindbestemming Noord-Denemarken. Een gemoedelijk, sfeervol landhotel op het Duitse platteland, in der Mitte von Nirgendwo zogezegd. Ons telefoontje maakt duidelijk wat er loos is: oma moest plotseling naar het ziekenhuis, de hele familie in rep en roer, maar de sleutels liggen in de Tupperware doos bij de voordeur. Niet gezien door het laagje poedersneeuw erop.
We zijn de enige gasten. De sleutel is voorzien van een hanger met een 8, en die kamer vinden we snel. Als we de spullen voor de nacht uit de auto hebben gehaald en we ons willen installeren, merkt Jacob op dat het misschien wel handig is om de voordeur van het hotel ook maar even af te sluiten. We zijn immers moederziel alleen in het complex en dat schept verplichtingen.
Tijdens de wandeling met Odin, die zelfs in de duistere avond nog afsteekt tegen de dunne laag sneeuw, hebben we krijgsberaad. We hebben een (luxe) dak boven ons hoofd, heerlijke bedden, maar ook wel trek. En wel heel specifiek in een maaltijd van tante Neelsen, eigenlijk. Eten we straks dan maar de paar boterhammen op die we nog over hebben van de lunch? Of gaan we op zoek naar een restaurant, ergens, in een iets groter gehucht?
NB: in het kader van ‘het nieuwe eten’ neemt Jacob in deze periode vaak vis met extra groenten (dierlijk eiwit combineren met koolhydraten is niet goed voor zijn diverticulitis). De gebakken aardappels (met ui en spek, zoals ze meestal in Duitsland worden geserveerd) krijg ik, in ruil voor MIJN stukje vis. Op die manier lukt het ons nog vrij lang in een restaurant – als we onderweg zijn – iets te eten.
We zijn er nog niet uit als we terugkomen bij het hotel en daar lijkt nu iemand in de keuken te scharrelen. Het is tante Neelsen. Als we aarzelend het restaurantgedeelte binnenlopen, komt ze meteen op ons af: “Jullie willen natuurlijk wel wat eten…?” Enigszins verbouwereerd proberen we nog wat “ja, maar”-tegenwerpingen in ons beste Duits, maar daar komt niks van in. Ze zet ons aan de Stammtisch, doet het licht aan, brengt de menukaart en begint te redderen. Ze heeft duidelijk iets omhanden nodig. Hoe zou het met oma zijn?
Terwijl zij in de keuken bezig is, druppelen een voor een andere familieleden binnen. Tante Neelsen komt af en toe even nerveus uit de keuken en verontschuldigt zich: voor de vlek in het tafelkleed, dat ze ons drankje helemaal vergeet te brengen, dat het allemaal wat langer duurt, dat ze geen risottorijst heeft, of aardappelen ook goed zijn? Macht uns nichts, maken we haar duidelijk, en gezien de geanimeerde gesprekken aan de andere tafel durven we nu wel te vragen hoe het met oma is.
Niet goed, maar beter dan eerder die avond. Oma heeft waarschijnlijk een losgelaten bloedprop in haar hart, waardoor ze ademhalingsproblemen kreeg. Nu ze in het ziekenhuis aan de zuurstof en een infuus met bloedverdunners ligt, gaat het wat beter. Maar ja, ze is 85…
NB: in dit hotel kan Jaap als ontbijt kiezen voor fruit, groente en eiwitten. Dat laatste in de vorm van een paar gekookte eieren of roerei, plakjes geitenkaas, tomaat en komkommer. Ik maak op dit soort momenten dankbaar gebruik van de gelegenheid en eet knapperige broodjes met kaasjes en jammetjes… Normaal thuis eten we ’s morgens inmiddels haver-pap.
De volgende ochtend praat kleindochter Diana ons uitvoerig bij. Hoe ze samen met oma gisteravond heeft geademd, in-en-uit, toen het oma alleen bijna niet meer lukte. Dat oma zich ondanks alle paniek hevig verzette tegen opname in het ziekenhuis: want daar wilde ze niet sterven, ze wil thuis sterven. Hoe oma in het ziekenhuis langzaam maar zeker haar praatjes weer terugkreeg: “Blij dat ik net nog naar de kapper ben geweest” en “Ik ga nog niet dood hoor, we gaan eerst nog samen op vakantie”. Die vakantie staat al gepland: in februari gaan ze samen een weekje weg.
Diana voelt zich erg gesteund door haar schoonmoeder, een spiritueel mens, zo begrijpen we. Haar schoonmoeder gaat heel anders om met leven en dood. Zij is ervan overtuigd dat een mens voelt wanneer het tijd is om te gaan, en vindt dat aanstaande nabestaanden die stap soms moeilijker maken door vast te willen houden aan het leven. En de ‘ontbijtfee’ zoals ze door Diana wordt genoemd – de werkneemster die verantwoordelijk is voor het dagelijkse ontbijt – had laatst zo’n bijzondere uitvaart meegemaakt: daar was iedereen bijna blij en vrolijk omdat de persoon die niet meer in hun midden was, nu op een veel betere plek was…
Je wenst het deze familie ook zo toe: oma die op haar tijd gaat en geen dag eerder of later, en tranen van vreugde in plaats van verdriet. Maar, zo besluit Diana: “Het is nu wel heel raar hoor. Anders komt oma altijd elke ochtend hier, leest ze de krant bij een kopje koffie… Das stimmt doch nicht, heute…”